Histoforum      Lesmateriaal      Toetsmateriaal      Vakinformatie      Magazine    

Totalitaire staten In het interbellum in de twintigste eeuw ontstonden er in Europa twee totalitaire staten, het nationaal-socialistische Duitsland en de communitische Sovjetunie. Na de tweede wereldoorlog kwamen hier nog een aantal staten bij.

Albert van der Kaap, Enschede, albert@vanderkaap.org  

Enduring understanding   

In het thema totalitaire staten gaat het om twee zaken:

1. Leerlingen moeten kennis hebben van het begrip en van het ontstaan van totalitaire staten: welke omstandigheden dragen bij aan het ontstaan van totalitaire staten. Deze vragen komen aan de orde in de lessenserie Die Weisse Rose, enthousiasme, twijfel en verzet.

2. Leerlingen moeten nadenken over de vraag wat het betekent te (moeten) leven in een totalitaire staat. Centrale vraag daarbij is: kun je (over) leven in een totalitaire staat.  

Doelstellingen

• Leerlingen kennen het onderscheid tussen een dictatuur en een totalitaire staat

• Leerlingen kennen de belangrijkste kenmerken van een totalitaire staat:

  • in een totalitaire staat wordt geprobeerd het handelen en denken van mensen zoveel mogelijk te beheersen

  • in een totalitaire staat wordt geweld gebruikt en/og gedreigd met het gebruik van geweld

  • in een totalitaire staat speelt de inzet van geheime politie en verklikkers een grote rol

  • in een totalitaire staat speelt angst daardoor een grote rol

  • in een totalitaire staat worden wergeversbonden en vakbonden gelijkgeschakeld

  • in een totalitaire staat is slechts een politieke partij toegestaan

  • in een totalitaire staat ontbreken grondrechten als vrijheid van meningsuiting, drukpers, vergadering en vrijheid van godsdienst

• Leerlingen kunnen voorbeelden geven van deze kenmerken en ze herkennen

• Leerlingen kunnen duidelijk maken wat de impact is van een totalitaire staat op het dagelijks leven van mensen

• Leerlingen kennen het belang van propaganda in totalitaire staten en kunnen voorbeelden geven van het gebruik ervan

• Leerlingen kunnen voorbeelden geven van de wijze waarop macthebbers in totaliatire staten kunst en kunstenaars voor hun doelstellingen gebruiken

• Leerlingen kunnen voorbeelden geven van de manier waarop kunst en kunstenaars een rol kunnen spelen in het verzet tegen totalitaire staten

• Leerlingen kunnen voorbeelden noemen van (historische) totalitaire staten

• Leerlingen kunnen het ontstaan van totalitaire staten verklaren

• Leerlingen kunnen (in een debat) een beargumenteerd standpunt innemen ten aan zien van (aspecten) van het leven in totalitaire staten, danwel ten aanzien van oorzaken van het ontstaan van totalitaire staten en/of gevolgen ervan

• Leerlingen kunnen zich, aan de hand van stellingen over leven in totalitaire staten (in een debat) verplaatsen in de standpunten van anderen

Stellingen

• Als de dictatuur een feit is, is de revolutie een plicht! (Pascal Mercier)

• Aan een totalitaire staat valt niet te ontsnappen

• De overwinaar heeft altijd gelijk

• Verzet is zinloos

• Mij overkomt geen totalitair gedrag

• Macht is lekker

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

  Totalitaire staten

.