|
Stamboom van de familie Van der Kaap |
||
|
Klaas Gorter en het verzet |
||
| stamboomsite | ||
|
De stroom Joden begint in 1942 te komen.
Nieuw-Amsterdam en Nieuwlande worden een klein Palestina. Wie in
deze dorpen geen Jood opmerkt moet wel stekeblind zijn. Er wonen geen
beruchte NSB'ers en de pro-Duitsers houden voorlopig wel hun mond.
In Nieuw-Amsterdam zijn uiteindelijk een relatief hoog aantal
verzetsslachtoffers gevallen. In 1941 begon het verzet hier met de hulp van uit
Duitsland ontsnapte krijgsgevangenen van allerlei nationaliteiten, die
de grens overkwamen en in Nieuw-Amsterdam werden opgevangen, verzorgd en
verder werden getransporteerd naar veiligere oorden. Vooral Wilko Emmens,
Andries Kalter en Jaap Rotman speelden hierbij een grote rol, terwijl
ook anderen als Klaas Gorter en Jaap Akkerman hun medewerking
verleenden. Een veilige route via België en Frankrijk werd gezocht en
gevonden. Vooral Rotman en Kalter begeleidden een groot aantal personen
naar Goirle, waar voor verder transport werd gezorgd. Dit ging door tot
juli '42. Door verraad kwam toen de SD (SicherheitsDienst) op
dat spoor en de beruchte rechercheur De Kruijf uit Assen arresteerde
Rotman in juli en Akkerman op 15 augustus 1942. Via Assen en Vught
Werden zij naar een concentratiekamp afgevoerd. Akkerman was de eerste Nieuw-Amsterdammer die zijn
menslievendheid en vaderlandsliefde met de door moest bekopen. Hij
overleed op 27 februari '43 in Vaihingen. Kampgenoten die het er levend
vanaf brachten vertelden later van zijn onoverwinnelijk optimisme en
hulpvaardigheid voor zijn medegevangenen. Zij zullen Japie, die
kleine man met zijn hese stem en het vriendelijke gemoed nooit vergeten. Rotman kwam, via Natzweiler, Dachau en Mauthausen
in Eberne in Oostenrijk terecht waar hij op 12 februari '45 aan
uitputting overleed. Emmens en Gorter werden ook verhoord, maar
wisten zich er uit te praten. Gelukkig, want belangrijk werk was voor
hen nog weggelegd. |
..... Toen de jodenvervolging begon liet Nieuw-Amsterdam
zich ook niet onbetuigd. Vooral Emmens en de jonge hulpprediker Dirk van
Ekelenburg deden veel voor de Joden en de krijgsgevangenen en hadden
jaren lang zelf joden en andere onderduikers in huis. Emmens was
intussen tot PC (Plaatselijk Commandant) de OD benoemd en werd méér de
centrale figuur van het verzet in Nieuw-Amsterdam, en ook op het gebied
van het LO werk, waarbij trouw terzijde werd gestaan door mannen als Van
Ekelenburg, Bosman en Gorter. [In de kelder van de electrische centrale die Klaas Gorter exploiteerde lag een grote voorraad handgranaten,stenguns en pistolen van de ondergrondse waartoe Klaas behoorde.] In juli '44 volgde een nieuwe slag. Tengevolge van
verraad werd Gorter door de landwacht gearresteerd. Via Assen en
Amersfoort kwam hij in het KZ Neuengamme, bij Hamburg, terecht Bron: verzet in Zuid-Oost Drenthe Eind april 1945 werden meer dan 9000 gevangenen
vanuit Neuengamme naar Lübeck getransporteerd en samengeperst op de
schepen "Cap Arcona", "Thielbek" en "Athen". Aan boord van die schepen,
die voor Neustadt (Holstein) in de Lübeckse baai voor anker lagen,
vielen vele gevangenen ten prooi aan de honger, ziekten of werden gedood
door de S.S. of mede gevangenen. Zie ook: Lübeckerbocht
|
|