Het Kaapdiep

Rond 1560 wordt het Hoofddiep vanuit het Leekstermeer doorgetrokken, de hoogvenen in, en de verveningen nemen een aanvang. Rond 1670 ontstaat rond het Oosterwolde Hoofddiep het dorp Zevenhuizen. Op de topografische kaart van 1926 doorkruisen wijken als de Kolwijk, Slaperswijk, Boven Zandwijk en Beneden Zandwijk nog het gebied ten westen van Zevenhuizen. Tegenwoordig zijn ze allemaal verdwenen. Oostelijk van Zevenhuizen werd omstreeks 1800 het Kaapdiep en in het verlengde het Droslinde Diep gegraven. Dit was het oosteinde van het toenmalige veengebied en het dorp dat rond dit water ontstond kreeg de naam Oostindië. De grondlegger van het dorpje was mr. Willem de Lille. Daar er een gebrek aan veenarbeiders was, lokte hij met voordeeltjes mensen. Zo verhuurde hij aan zijn arbeiders percelen van ca. 0,5 ha en leende ƒ 50,— om hout te kopen om een huisje te bouwen. Ondanks hoge opbrengsten van turfverkopen en grondverhuur mislukte het projekt. Nieuw-Roden is aan het einde van de 19e eeuw ontstaan als gevolg van hoogveenen heide-ontginningen. De oorspronkelijke naam van Nieuw-Roden is Roderveld. Deze naam duidt er al op dal hier de voormalige heidevelden van Roden hebben gelegen. Nieuw-Roden ligt aan de rand van het hoogveenkomplex. Dit gedeelte hoogveen is na een aantal mislukkingen (waterstaatkundige problemen) pas rond 1900 op snee gebracht.

Het Kaapdiep was eigendom van de erven van de weduwe van Willem de Lille, Johanna Philippina van Dedem tot den Gelder (28 november 1741-12 mei 1815). Johanna was de weduwe van Arent baron Sloet van Tweenijenhuizen, Oldruitenborgh, Hagensdorp en Ter Heyl.

Willem de Lille  (1750-1810) stamt uit een van oorsprong Franse geslacht. Willem ging, evenals zijn vader had gedaan, in Franeker filosofie en rechten studeren. Na de voltooide studie vestigde hij zich in 1773 als advocaat in Zwolle. In 1779 werd hij stadssecretaris van Steenwijk. Op 3-1-1789 volgde het huwelijk tussen de 39-jarige vrijgezel en de 48-jarige weduwe van Arent Sloet (Landdrost van Salland), Johanna Philippina van Dedem tot de Gelder. Deze weduwe kreeg de helft van de nalatenschap toebedeeld, waaronder havezate Ter Heyl bij Roden. Willem de Lille en zijn vrouw brachten dit lange tijd verwaarloosde huis weer in goed bewoonbare staat  met stenen afkomstig van de Touteburg, het tot ruïne vervallen slot op het landgoed Oldruitenborgh. en gingen er wonen. Daarvoor was het een uithof van het klooster van Aduard geweest. Het ligt in een parkachtige bosje met kronkelpaden en vijvers aan de overkant van de weg Leek-Roden langs Nietap.

Willem de Lille ontpopte zich nu als landheer hij hield zich intensief met veen ontginningen  bezig. Zijn juridische kennis, waarover in zijn Steenwijkse periode met waardering werd gesproken, bracht hij in als raad van de etsstoel en vervolgens als raadsheer in het departementale gerechtshof te Assen. Hij werd door Petrus Hofstede en Johannes Hendrikus Petrus van Lier opgenomen in het Gerechtshof bij de hervorming van het Drentse justitiële systeem. Om veel heen en weer gereis te voorkomen werd in Assen een huis gekocht. Willem
de Lille was ook één van de ondertekenaars van het Rekwest in 1804 om Drenthe weer als  zelfstandig gewest op de kaart te brengen. Hij stierf op 28-01-1810 op  Ter Heyl. Daar overleed later ook zijn vrouw.

De erfenis ging naar de zes kinderen. De erven Sloet sloten op 23 oktober 1816 een overeenkomst over Ter Heyl, welke op 29 mei 1816 werd gewijzigd. De jongste dochter Catharina Christina Conradina, geboren 29 juli 1776, gehuwd met Borchard Frederik Willem baron van Westerholt tot Hackfort, kreeg Ter Heyl toegedeeld. Zij moest daartegenover aan haar vijf broers en zusters ieder f 9.950 betalen. Zij overleed in 1849 op Hackfort (kasteel bij Vorden); hij in 1852 op Ter Heyl. Hun erven verkochten het landgoed met het huis in 1853. Het huis bracht f 35.000 op en werd spoedig daarna afgebroken.

Bron: http://www.axisfestival.nl/pdf/geschiedenis-hofstedehuis.pdf

* De oorsprong van de naam Van der Kaap
* Waar woonde Karst Jacobs van der Kaap en wat waren zijn bezitiingen?
* Waar woonde Harms Karstens van der Kaap, de zoon van Karst Jacobs?
* Wat herinnert in Leek/Zevenhuizen nu nog aan de naam Van der Kaap?